လူတုိင္းတြင္
ေမတၱာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥေပကၡာတုိ႔သည္ရွိၾကပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ထုိေမတၱာ - ခ်စ္ျခင္း၊ ကရုဏာ
- သနားျခင္း၊ မုဒိတာ - ၀မ္းေျမာက္ျခင္း၊ ဥေပကၡာ - လွ်စ္လ်ဴျခင္းတုိ႔ကုိ အတၱ၊ မာန ဣႆာ၊
မစၦရိယတုိ႔ျဖင့္အစားထုိးျဖစ္တတ္ၾကပါသည္။ အတၱ မာန တုိ႔ရွိေနသ၍ ဤကမာၻေလာကႀကီး သည္မည္သည့္အခါမွေအးခ်မ္းမည္မဟုတ္ေပ။
အတၱ
မာန တုိ႔ေၾကာင့္ ရယူလုိမူ႔ ေလာဘ၊ ညွင္းဆဲသတ္ျဖတ္လိုမူ႔ ေဒါသ၊ မနာလုိမူ႔ ဣႆာ၊ ေတြေ၀မူ႔
ေမာဟတုိ႔သည္ျဖစ္ေပၚလာၾကေတာ့သည္။ ထုိတရားတုိ႔စုိးမုိးေနေသာ ေလာကႀကီးကား အနိ႒ာရုံတုိ႔လႊမ္းမုိးေနမည္သာျဖစ္ေပသည္။
သုိ႔ိဆုိလွ်င္ ထုိတရားတုိ႔ကုိပယ္ေဖ်ာက္ရန္မွာ ျဗဟၼ၀ိဟာရ တရားေလးပါးဟုဆုိအပ္ေသာ ေမတၱာ
ကရုဏာ မုဒိတာ ဥေပကၡာတုိ႔ကုိက်င့္သုံးဘုိ႔သာျဖစ္ပါသည္။
အတၱ-
ငါ႔ကုိယ္ကုိ ငါခ်စ္သလုိ အျခားေသာပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္လည္း သူတုိ႔ကုိယ္သူတုိ႔ခ်စ္မည္သာ ျဖစ္မည္ဟု
ပထမအေနနဲ႔စဥ္းစားေစျခင္ပါသည္။ စဥ္းစားမိသည့္ႏွင့္ သူတပါးတုိ႔အေပၚ၌ခ်စ္တတ္လာ မည္ျဖစ္ပါသည္။
ခ်စ္တတ္လာျခင္းသည္ေမတၱာျဖစ္ပါ၏။ ထုိမွတဆင့္ ငါကုိယ္၊ ငါ့အိမ္၊ ငါ႔စည္းစိမ္ဥစၥာ ငါခ်စ္သလုိ
သူတပါးတုိ႔လည္းခ်စ္မည္ဟု သေဘာေပါက္လာ မည္ျဖစ္ပါေတာ့သည္။ ထုိသုိ႔သေဘာ ေပါက္လာေသာပုဂၢိဳလ္သည္သူတပါးတုိ႔
အသက္စည္းစိမ္ဥစၥာကုိမရားရယူရန္ ၾကံစည္လုပ္ေဆာင္ဘုိ႔ မလြယ္ကူေတာ့ေခ်။
အတၱကုိ
အနတၱကုိျမင္ေအာင္ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ပယ္သတ္ႏူိင္ပါသည္။ လူဘ၀သက္တန္းသည္ အႏွစ္ (၁၀၀)ဟုဆုိေသာ္လည္း
ေရာဂါထူေျပာလွေသာယၡဳေခတ္ႀကီးတြင္ သက္တန္းျပည့္ေအာင္ေနရ သူရွားလွပါသည္။ လူဘ၀သက္တမ္းသည္တုိေတာင္းလွပါသည္။
တေန႔တခ်ိန္တြင္ေတာ့ေသၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံ ဘာသာေပါင္းစုံသည္ေသၾကမည္သာျဖစ္ပါသည္။
ဘယ္အရာမွ်မၿမဲပါ။ မၿမဲ ျခင္းသည္ အနတၱျဖစ္ပါ၏။ မၿမဲမူ႔ကုိ အမွတ္သတိေလးရၾကမည္ဆုိလွ်င္
အတၱသည္အားနည္းသြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။ တရားသေဘာႏွင့္ေျပာလွ်င္ မရဏာႏူႆိကမၼ႒ာန္း-ေသျခင္းတရားကုိေအာင္းေမ႔ေနျခင္း
သည္ အတၱကုိပယ္ေၾကာင္းျဖစ္ပါ၏။
မာန-
ငါသိငါတတ္သလုိ သူတပါးတုိ႔လည္း သိမည္တတ္မည္၊ ငါမသိတာ မတတ္တာလည္း သည္ေလာကႀကီးမွာရွိေနသည္။
ထုိသို႔သတိထားၾကမည္ဆုိလွ်င္ ပညာမာန ဥစၥာမာန ရာထူးမာန စသည္တုိ႔သည္ရွိေတာ့မည္မဟုတ္ပါေခ်။
မာနကင္းေသာသူသည္ လူကုိလူျခင္း တန္ဘုိးထားတတ္ ေလးစားတတ္လာပါသည္။ မာနကုိ မၿမဲမူ႔အနိစၥတရားကုိရူမွတ္မူ႔ျဖင့္ ပယ္သတ္ႏူိင္ပါသည္။
ပညာလည္း မၿမဲ၊ ဥစၥာစည္းစိမ္ လည္းမၿမဲ ၿမဲေသာအရာသည္ေသျခင္းတရားသာတည္း။
လူတုိ႔သည္ေသျခင္းတရားကုိေမ႔ေလ်ာ့ေနၾကသည္။
ေသျခင္းတရားကုိေမ႔ေနသျဖင့္ တရား သည္၊မတရားသည္ျဖစ္ေစ ရာထူး၊ စည္းစိမ္ဥစၥာတုိ႔ကုိရယူပုိင္ဆုိင္ေနၾကသည္။
မိမိကုိယ္ကုိ ၿမဲသည္ ထင္ေနၾကသည္။ တကယ္ေတာမိမိထက္မိမိစည္းစိမ္ဥစၥာတုိ႔ကသက္တမ္းရွည္ၾကာစြာေနႏူိင္ၾကသည္။
ထုိေၾကာင့္ေသျခင္းတရားကုိလည္းေအာက္ေမ႔လ်က္မၿမဲမူ႔တရားသတိယလွ်က္ ေနၾကမည္ဆုိလွ်င္
ေမတၱာတရား-သူတပါးအေပၚခ်စ္ျခင္း၊
ကုိယ္ႏွင့္ထပ္တူတန္ဘုိးထားမွ ခ်စ္ႏူိင္မည္ျဖစ္ပါ သည္။ ေမတၱာ
တရားသည္ေရႏွင့္တူ၏။ ေရသည္မိမိကုိယ္တုိင္လည္းေအးျမသလုိ
သူတပါးကုိလည္းေအးျမေစပါ၏။
ထုိေၾကာင့္ေမတၱာဖ်န္းျခင္းသည္ ဤေလာကေအးခ်မ္းေစ လုိပါလွ်င္
ေမတၱာေရဖ်န္းဘုိ႔လုိပါသည္။ကရုဏာ-သည္သနားျခင္းျဖစ္ပါ။
အတုိင္းမသိေသာ
ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ေနေသာ ပုဂၢိဳလ္တုိ႔ အေပၚ၌သနားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ထုိသုိ႔သနားမူ႔ရွိမွသာလွ်င္ ကူညီရုိင္းပင္းလုိမူ႔ေဖးမစာနာမူ႔စသည့္
လုိအပ္ေသာအကူအညီမ်ားေပးႏူိင္မည္ျဖစ္ပါသည္။
မုဒိတာ-၀မ္းေျမာက္ျခင္း၊
သူတပါးတုိ႔စည္းစိမ္ခ်မ္းသာႏွင့္ျပည့္စုံလွ်င္၀မ္းေျမာက္ျခင္းျဖစ္ပါ၏။ ထုိသုိ႔၀မ္းေျမာက္မွသာလွ်င္
သူတပါးစည္းစိမ္ကုိမရားရယူလုိမူ႔ ပ်က္စီးေစလုိမူ႔စိတ္ဓါတ္မ်ားကင္းေ၀း မည္ျဖစ္ပါသည္။
ဥေပကၡာ-လွ်စ္လ်ဴရူျခင္း၊
သူတပါးခ်မ္းသာဆင္းရဲမူ႔အေပၚ၌ ခံစားမူ႔မျပဘဲႏွင့္ေနျခင္းျဖစ္ပါ၏။ ထုိသုိ႔ေနဘုိ႔ဆုိလွ်င္
သာမာန္ပုဂၢိဳလ္မ်ားမလြယ္ကူပါေခ်။ တရားက်င့္ထားေသာ သမာဓိတရားအား ေကာင္းေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားသာျဖစ္ႏူိင္ပါ။
ထုိဥေပကၡာတရားႏွင့္ျပည့္စုံေသာပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ သူတပါး ကုိလည္းဒုကၡမေပးပါေတာ့ေခ်။
ထုိေၾကာင့္ကမာၻေလာကႀကီးတခုလုံးေအးခ်မ္းျခင္ပါသည္ဆုိလွ်င္
ေမတၱာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥေပကၡာတည္းဟူေသာ ျဗဟၼ၀ိဟာရတရားတုိ႔က်င့္သုံးၾကမွသည္လွ်င္ ေအးခ်မ္းႏူိင္မည္ျဖစ္ပါေစေတာ့
သတည္း။
